AORTA-afsprakenstelsel

Via het landelijk schakelpunt (LSP) kunnen huisartsen, huisartsposten, apotheken, ziekenhuizen, GGZ-instellingen en VVT-instellingen tijd- en plaats onafhankelijk beschikken over medische gegevens van patiënten. Deze gegevens worden uitgewisseld met gestandaardiseerde berichten. De berichtstandaarden die hiervoor nodig zijn, maken onderdeel uit van de AORTA-architectuur. Het centrale punt van het AORTA-netwerk is het LSP. Dit LSP bevat zelf geen medische gegevens maar omvat een verwijsindex waarin geregistreerd word waar patiëntgegevens opvraagbaar zijn. Het LSP houdt een log bij waarin staat welk soort gegevens zijn opgevraagd en door wie dit is gedaan.
Het LSP valt onder de verantwoordelijkheid van de Vereniging van Zorgaanbieders voor Zorgcommunicatie (VZVZ). Zorgverleners kunnen zich vrijwillig aansluiten op het LSP. Voor het beschikbaar stellen van medische gegevens via het LSP moeten zij vooraf toestemming vragen aan hun patiënten.

Zorginformatiesystemen, patiëntportalen en het schakelpunt
Uitgangspunt van AORTA is dat medische gegevens niet centraal worden opgeslagen, maar bij de bron blijven: het dossier bij de eigen arts of apotheker. Zorgverleners blijven met hun eigen specifieke informatiesystemen werken en kunnen via het LSP actuele informatie opvragen uit de informatiesystemen van andere zorgverleners in Nederland. Welke gegevens, en door wie deze kunnen worden opgevraagd, wordt in samenwerking met de beroepsgroepen vastgelegd in informatiestandaarden en autorisatierichtlijnen. Daarnaast zijn er bepaalde randvoorwaarden bij het opleveren van medische gegevens, zo worden in principe alleen gegevens opgeleverd van binnen de eigen regio.
Het LSP beschikt over een loggingfunctionaliteit. Zo is te controleren of de inzage rechtmatig was en worden afwijkende aanvragen gesignaleerd. AORTA biedt ook de mogelijkheid om patiëntportalen aan te sluiten, waardoor patiënten inzicht kunnen krijgen in de zorgaanbieders die van hen gegevens hebben aangemeld of opgevraagd. Daarnaast kan inzage worden verkregen in de medische gegevens bij de aangesloten zorgverleners.

GBZ
Om deel te nemen aan AORTA dienen zowel het zorginformatiesysteem en de omgeving waarin het zorginformatiesysteem wordt gebruikt aan kwaliteitseisen te voldoen. Deze kwaliteitseisen worden getest in een acceptatieproces. Een geaccepteerd zorginformatiesysteem wordt aangeduid met de term ‘Goed Beheerd Zorgsysteem’ (GBZ).
Een GBZ voldoet aan een set van eisen voor de aansluiting op de ZIM. Deze eisen raken zowel het gebruikte softwareproduct als het beheer en exploitatie van de concrete implementatie van het softwareproduct. Door alle GBZ’en in het netwerk te accepteren wordt de kwaliteit en de veiligheid van de uitwisseling van medische gegevens gewaarborgd.
Alleen zorgverleners met een geautoriseerd ‘elektronisch paspoort’, de UZI-pas, kunnen dossiers via het LSP raadplegen. Heeft de patiënt geen toestemming gegeven voor digitale uitwisseling van zijn gegevens, dan kan de zorgverlener het dossier niet raadplegen.

Ter illustratie
Zorgaanbieders kunnen hun informatiesysteem, indien ze voldoen aan de eisen van een goed beheerd zorgsysteem, aansluiten op het LSP. Het centrale component in het LSP, de zorginformatiemakelaar (ZIM), coördineert hierbij de communicatie tussen de aangesloten systemen. De ZIM houdt bij in welke aangesloten systemen gegevens over een specifieke patiënt beschikbaar zijn. De ZIM controleert tevens de authenticatie en autorisatie van de betrokken zorgverleners. Ook zorgt de ZIM voor de logging van het berichtenverkeer. Hierdoor is controle van het berichtenverkeer achteraf mogelijk. De infrastructuur leunt op belangrijke basisvoorzieningen zoals de sectorale berichtenvoorziening in de zorg. Deze is nodig voor de controle van de burgerservicenummers van patiënten.

​Business model
De kosten van de VZVZ worden door zorgverzekeraars gefinancierd. De vereniging draagt daarmee zorg voor de uitvoering van het businessplan en het convenant dat 23 partijen op basis van dat plan hebben gesloten. Daarnaast voorzien de zorgverzekeraars in tegemoetkomingen voor zorgaanbieders voor de kosten die gepaard gaan met het gebruik van de zorginfrastructuur.